Onbekend maakt onbemind?

Sta jij ook wel eens voor keuzes die als groot en belangrijk voelen? Keuzes die spannend zijn omdat ze een impact op je leven kunnen hebben die je niet kunt overzien. Keuzes die gaan over risico nemen. Keuzes die je grenzen verleggen.

“Ik sta voor een grote keuze en ik weet niet goed te kiezen”. Daarmee komen mensen bij mij. En ze hebben de verwachting dat ze na een 24 uurs sessie bij mij het antwoord weten.

Waar gaat het dan over? Denk aan de keuze om moeder of vader te worden, of na jaren vast dienstverband opeens ondernemer te worden, of te scheiden of er drie maanden tussen uit te gaan om naar Santiago de Compostella te lopen.

Je kunt je keuzes vaak terugbrengen tot één hoofdkeuze: kies ik voor mijn vertrouwde zelf of ga ik verkennen wie ik verder nog ben.

Je vertrouwde zelf is het geheel van overtuigingen, aannames en patronen waarlangs je je leven inricht en leidt. Je kunt het ook je ego noemen. Maar we zijn veel meer dan dat. Onze potentie is oneindig. Vaak heb je een andere context nodig om te ontdekken wat je nog meer kunt, wie je nog meer bent.

De keuzes waar ik het over heb zijn keuzes die een risico met zich meebrengen. In hoeverre durven we onze zekerheid en veiligheid los te laten? Kiezen voor veiligheid en zekerheid vormt de basis waarom we over het algemeen geneigd zijn voor ons vertrouwde zelf te kiezen.

Natuurlijk hebben we heel veel variaties op ons vertrouwde zelf. Zo ben ik eerst 10 jaar advocaat en bedrijfsjurist geweest en vond ik het een hele stap om de HR in te stappen. Maar het was tegelijkertijd ook een variatie op een thema namelijk om bij hetzelfde bedrijf in een vast dienstverband nieuwe stappen te zetten, meer te ontdekken zonder een te groot risico te lopen.

Zo’n keuze is natuurlijk heel legitiem. Er is zoveel te ontdekken in bijvoorbeeld een vast dienstverband. Waarom zou je alle schepen achter je verbranden?

Vaak gaat daar een gebeurtenis aan vooraf. Je weet bijvoorbeeld dat je vaste dienstverband buiten jouw wil om stopgezet wordt. Je krijgt hele lawaaierige buren naast je wonen. Je partner verlaat je onverwacht. Dan heb je een duwtje gekregen om uit je comfortzone te gaan. Het kan best zijn dat je dan juist op zoek gaat naar iets wat je al kent. Een andere keer is zo’n gebeurtenis voor jou reden om een sprong in het diepe te wagen. Een mooi voorbeeld is dat in deze corona periode talrijke nieuwe initiatieven ontstaan. Mensen grijpen deze periode aan om een stap te zetten die ze anders niet zouden hebben gezet.

Er hoeft geen uitlokkende gebeurtenis te zijn. Er kan een rijpingsproces aan vooraf gaan zoals een droom. Een droom die ver weg lijkt en nog niet zo realistisch voor je is. En op een gegeven moment is het tijd om de droom te verwezenlijken. Denk aan de mensen die hun boeltje in Nederland verkopen en ergens anders een nieuw leven op gaan bouwen. Die mensen doen dat niet van de ene op de andere dag. Zo’n zaadje moet echt rijpen.

We hebben allemaal dit soort verlangens. En er zetten maar weinig mensen daadwerkelijk deze stap. Ik denk ook dat we ons kunnen herkennen in de droom van anderen. Dat is een succesfactor voor het programma “Ik vertrek”.

Volgens mij is er een overeenkomst wanneer mensen bereid zijn het risico nemen. Ze worden zich bewust van hun eigen patronen. Ze beseffen dat de dingen die ze doen wel heel bekend zijn. De lichtheid en de frisheid van het eigen handelen maken plaats voor een zwaarder gevoel. Het leven lijkt glans te verliezen. Het wordt saaier. Het wordt “werken” in plaats van leven. Soms voelt het alsof je gevangen bent in je eigen leven. Dan wordt het heel aantrekkelijk een stap te zetten waarbij het verrassend is, te ontdekken hoe je je zult ontwikkelen.

“Ik vertrek” leert ons ook dat het dan niet alleen maar halleluja is. Er komt teleurstelling, wanhoop en verlies nemen. Pas daarna komen de ontdekkingen. Dan ontpoppen mensen zich tot heuse klussers, marketeers, ander soort ouders. Maar het is nooit zeker hoe het gaat lopen.

Het enige dat we weten is dat het anders wordt.

Mijn 24 uurs gasten hebben onbewust hun keuze eigenlijk al gemaakt. Het verlangen was al ontkiemd of het “duwtje” heeft een onherroepelijk karakter gekregen. In de 24 uur maken we het proces inzichtelijk. Welk zaadje is aan het rijpen geweest? Wat maakt dat er sprake is van een risico? Is dat een reëel risico of een oude angst die in de vorm van een beer de weg op duikt.

Het inzicht leidt tot een keuze: je schiet de beer af, je neemt een tussenstap of een rustpauze.

Op deze manier ontvouwt zich als vanzelf een pad naar het (on)bekende.