Hoe stellig ben jij? Hoe beïnvloedt dat je relaties?

Valt het je ook op dat meningen met zoveel stelligheid worden uitgestrooid?

We hebben vast allemaal wel zo iemand in onze omgeving die met grote stelligheid een overtuiging poneert. Mij overkwam het dat iemand zich niet kon voorstellen dat ik mij wil laten vaccineren. Ook al ben ik niet overtuigd dat vaccinatie zo gezond is. Volgens deze persoon ga ik mee “in het meelopen in een gecreëerde pseudo-realiteit die door psychopatische machtswellustelingen gecreëerd wordt”.

Met stelligheid iets beweren lijkt wel op polariseren. De ene uiterste tegenover de andere zetten. Stelligheid gaat daar aan vooraf. Mij fascineert de stelligheid waarmee iemand zijn of haar overtuiging poneert. In mijn voorbeeld zat er ook nog eens een veroordeling bij. Iemand is zo diep overtuigd van een mening dat de relatie met de ander op het spel wordt gezet.

Daar zit het verschil met stelling nemen. Je kunt stelling nemen met de bereidheid dat standpunt ook weer te verlaten.

 Er is ook stelligheid om mensen of groepen gerust te stellen. Een recent voorbeeld zagen we bij het Astra Zeneca vaccin. Dat vaccin heeft echt niets te maken met trombose….tot het tegendeel werd bewezen. Deze stelligheid creëert ook afstand. De beweerder plaatst zich in een hogere positie en vanuit die positie - vaak met gezag - worden wij, het volk, gerust gesteld.

Daarnaast is er ook een stelligheid die onzekerheid moet camoufleren. Vaak gaat die gepaard met een generalisering of typering. De woorden altijd en nooit hoor je dan of kun je er in horen. “Je bent nu eenmaal iemand die nooit kan stil zitten”. Dat zal vast in veel gevallen waar zijn, maar niet altijd.

Stelligheid is het tegenovergestelde van nieuwsgierigheid. En nieuwsgierigheid kan geïnterpreteerd worden als niet weten. Niet weten wordt vaak als onaantrekkelijk beschouwd. Niet weten kan betekenen dat je je onzeker voelt, dat je geen controle hebt. Gevoelens waarmee het moeilijk is te dealen. 

Door de stelligheid van een ander, kun je je zelf kleiner voelen. De ander plaatst zich boven je door zich zekerheid aan te meten. In mijn hierboven genoemde voorbeeld: “Ik weet hoe het zit en jij klaarblijkelijk nog niet of je ziet het verkeerd”. Hiermee verbreekt iemand het contact. Iemand die zo gelooft in wat hij zegt, stelt zich niet open voor de ander.

Een ander effect van stelligheid is dat je wordt afgezet tegen de stelligheid van die ander. In mijn voorbeeld: ik ben dom omdat ik mij laat vaccineren. De groep die vaccinatie als de enige oplossing ziet, vindt mij slap omdat ik niet duidelijk positie neem in de morele plicht om mijn steentje bij te dragen aan de maatschappij. Zij kiezen de moreel hogere positie. Ik ben een object geworden van hun denkbeelden. En als we elkaar als een object gaan zien, dan wordt de interactie tussen mensen grimmig.

Stelligheid zuigt de lucht uit het gesprek. Stelligheid brengt daarmee iets onaantrekkelijks waardoor je je letterlijk of figuurlijk terugtrekt. Of je voelt je geroepen om er iets tegenover te stellen, waardoor de polarisatie begint. Ook dat geeft een verkrampt gevoel

Ben ik zelf dan nooit stellig? Zeker. Ik ben bijvoorbeeld stellig als ik mij aangevallen voel. Of beoordeeld. Stellig zijn is een sociaal geaccepteerde vorm van vechten (ons reptielenbrein kent drie reacties als het zich aangevallen voelt: fight, flight en freeze). Als ik me de momenten voor de geest haal waarin ik stellig ben, zie ik dat ik mij wat opblaas. Een dierlijke reactie om te laten zien dat ik imponeer in plaats van dat ik geïmponeerd word.

Vanuit deze ervaring weet ik ook wat ik moet doen als ik tegen de stelligheid van anderen aan loop. Welk soort stelligheid dan ook. Niets. Helemaal niets. Ik heb te wachten tot de ander aan mij een vraag stelt. Of ik stel een vraag aan de ander: Wat zou je willen dat ik doe?

Natuurlijk nemen we allemaal stelling. In elk blogje neem ik ook weer stelling. Om niet in stelligheid te vervallen kun je je stelling persoonlijk maken. Je kunt kiezen op basis van je waarden, of wat je aantrekkelijk vindt.

Zo kun je dit blogje ook bekijken. Nieuwsgierig blijven is voor mij een belangrijke waarde. Ik probeer met dit blogje naast het persoonlijke element van mijn waarde en wat ik belangrijk vind ook een aantrekkelijk pleidooi te houden:

 Ik wil een lans breken om niet te proberen elkaar te overtuigen van je gelijk maar om je boodschap persoonlijk te maken. Dan wordt wat je zegt wellicht nog aantrekkelijker om naar te luisteren.