Soms zijn er van die klusjes waarbij je denkt “komt nog wel”. Of “kan later ook nog wel”. Herken je ze? Het zijn vaak dingen die steeds weer onder je to do lijstje komen te staan. Bijvoorbeeld: je moet iets met die ene medewerker maar je hebt geen zin in moeilijke gesprekken. Het is al zo druk. Komt nog wel.
Het is een vorm van uitstellen. En als ik bij mijzelf naga wanneer ik dat zinnetje zeg, dan is het bij klusjes waar ik mij niet echt competent voel.
Bij bovengenoemd voorbeeld zou het er zo uit kunnen zien: je weet dat over die ene medewerker allerlei verhalen de ronde doen. Het zou de medewerker helpen als hij of zij zich hiervan bewust is. Maar je weet ook dat die medewerker niet goed tegen kritiek kan. Als de medewerker er niet op wordt gewezen dan gaat het etteren en schaadt het je afdeling. Dit is op de lange termijn. Het heeft geen directe urgentie. Je hebt al zo’n drukke agenda.
Een gesprek over het gedrag van de medewerker die ook nog eens niet goed tegen kritiek kan, vraagt nog al wat van je gespreksvaardigheden. Als het nu over de inhoud zou gaan, dan zou het anders zijn geweest. Je besluit het gesprek op een ander moment te doen.
Nou is het vaak zo dat je je in dit soort gevallen laat leiden door aannames die niet kloppen. Het zijn eigenlijk uitvluchten voor je zelf om iets niet te hoeven doen. Waar het echt over gaat, is dat je een aanname hebt dat je niet bekwaam bent. Je innerlijke criticus (https://www.tjebbohepkema.nl/blog/blog-1) zegt tegen jou dat je niet goed bent in gesprekken die over iemands gedrag gaan. Het zal vast geen hobby van je zijn, maar of je er echt niet goed in bent, is maar de vraag.
Je niet competent voelen is ook nog eens een vervelend gevoel. En de reactie op vervelende gevoelens is bij de meeste mensen: naar de achtergrond drukken. Daarom zijn we ons niet bewust van deze interne dynamiek (beperkende aannames over je zelf doen, niet checken maar uitvlucht zoeken). Het is als het ware geautomatiseerd gedrag. Dat is vaak zo bij de innerlijke criticus.
Wat we dan gaan doen is uitstellen. Uitstellen is een oude overlevingsstrategie. Van de primaire reacties fight, flight, freeze, is dit een mooi voorbeeld van flight. Als we ons niet bekwaam voelen wordt dit in ons reptielenbrein vertaald als “we worden aangevallen en we kunnen ons niet goed verdedigen”. Dus is de beste oplossing vluchten. Vandaar dat we een uitvlucht zoeken (“er zijn andere zaken met meer urgentie”).
“Komt nog wel” of het broertje: “Laat maar even” zijn vormen van uitstellen. Iedereen kent deze vorm van uitstellen. Ieder heeft zijn eigen gebied waar deze zinnen vooral voorkomen. De kunst is om je uitstel gedrag onder de loep te nemen en de aannames die daaronder liggen uit te dagen.
Dat je je zelf afvraagt of je jezelf echt niet vaardig genoeg vindt. Of de inspanning die je denkt te moeten doen werkelijk zo groot is. Grappig genoeg zit hier al het omslagpunt. Want je brengt de keuze meer in je bewustzijn, in de prefrontale cortex. Dan is de kans groter dat de volwassene in jouw regie gaat nemen. En die is genuanceerder en reëler.
Heb jij ook zo je “komt nog wel”- gebieden? Ben je nieuwsgierig welke aannames daaronder zitten? Maak een afspraak met me, dan zoek ik dat graag samen met je uit.
